کانون زبان ایران معتبرترین، قدیمی‌ترین و بزرگترین مؤسسه‌ آموزش زبان‌های خارجی در ایران است که از سال ۱۳۰۴ تحت عنوان انجمن ایران و آمریکا در تهران شروع به فعالیت کرده است. در آن سال‌ها کلاس‌های این مجموعه غالباً در مراکز وابسته برگزار می‌شد که اولین مرکز آموزشی مستقل با عنوان «مرکز آموزش زبان» از دهه‌ ۱۳۳۰ در چهارراه جمهوری راه‌اندازی شد و در سال ۱۳۴۴ و پس از افزایش زبان‌آموز در محلی جدید در خیابان وصال شیرازی (مرکز وصال فعلی) به آموزش زبان انگلیسی ادامه فعالیت داد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و انحلال انجمن ایران و آمریکا، در سال ۱۳۵۸ مرکز آموزش زبان به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واگذار شد و به کانون زبان ایران تغییر نام داد. در حال حاضر دکتر مهدی ذوالفقاری، ریاست این مجموعه بزرگ آموزشی را برعهده دارد، آن چه در ادامه می‌خوانید ماحصل گفت‌وگوی ما با ایشان در خصوص این مجموعه است:

می‌خواهیم از ابتدای داستان کانون زبان ایران شروع کنیم؛ لطفا در خصوص تاریخچه و چیستی کانون زبان ایران برایمان بگویید؟

کانون زبان ایران یک سازمان و نهاد آموزشی، فرهنگی و اقتصادی صد ساله است، امسال ما صدمین سالگرد تاسیس انجمن ایران و آمریکای سابق یا همان کانون زبان فعلی را تجربه می‌کنیم، یک دوره پر فراز و نشیب! کانون زبان ایران میراث ایرانیان است که در ادوار و نسل‌های مختلف در این مجموعه آموزش دیده‌اند، کسانی که شاید امروز به پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های نسل‌های جدید تبدیل شده‌اند و در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ در کانون زبان ایران آموزش دیده‌اند و امروز خاطرات آموزششان در کانون زبان ایران را نسل به نسل منتقل می‌کنند. بنابراین این سازمان یک مجموعه فرهنگی ماندگار است که صد سال عمر دارد و بعد از این نیز در دهه‌ها و صده‌های دیگر می‌تواند به مسیر خود ادامه دهد.

این که ما در این نقطه حساس در کانون زبان ایران هستیم و ماموریت‌هایی که بر اساس این دوره تعریف کرده‌ایم رسالت ما و نگاه ما به مجموعه آموزشی کانون زبان را نشان می‌دهد. پس این مجموعه را و تلاش و زحمات همه دست اندرکارانی که در این مجموعه فعالیت کرده‌اند را ارج می‌نهیم.

همانطور که می‌دانید این سازمان، تاریخی پر فراز و نشیب دارد، از یک شعبه شروع شده است و امروز نزدیک به ۳۱۰ شعبه در کشور دارد. این شعبات در یک گستره جغرافیایی پراکنده تاسیس شده‌اند و در هر استان و شهرستان به فراخور نیاز و گستره توزیع مخاطبان توسعه پیدا کرده‌اند.

نزدیک به یک سال و نیم از حضور شما در کانون زبان ایران می‌گذرد، شما دانشیار دانشگاه لرستان هستید در مورد این که چطور شد به کانون زبان ایران آمدید و مقصد اجرایی‌تان را کانون زبان انتخاب کردید برایمان بگویید؟ وقتی به این مجموعه با قدمتی نزدیک به یکصدسال آمدید با چه مسائل و مشکلاتی مواجه بودید؟

داستان از این جا شروع شد که من در استان لرستان مدیر کانون زبان و در بخش صف این سازمان مشغول فعالیت بودم، بنابراین اطلاع کاملی از فرآیندهای اداری، آموزشی و پژوهشی کانون زبان داشتم و با این سازمان بیگانه نبودم. به بیان دیگر زمانی که این توفیق دست داد تا به کانون زبان بیایم با اطلاع کامل از فرآیندها وارد این مجموعه شدم. بر همین اساس نیاز نبود تا مدت زمانی طول بکشد تا بتوانم وارد فرآیندهای این مجموعه شوم، کانون زبان ایران فرآیندهای پیچیده‌ای دارد به دلیل این که سالیان سال این فرآیندها شکل گرفته و بعضی از اتفاقات در حوزه‌های آموزشی و پژوهشی عقبه‌هایی دارد. بعضی از این موارد اسناد پشتیبانی دارد که نیاز بوده افراد نسبت به عقبه آن‌ها اطلاعاتی داشته باشند خب این توفیق برای ما به وجود آمده بود که این اطلاع را از گذشته این سیستم داشتیم.

اما مسئله مهمی که در این‌جا اتفاق افتاد این بود که ما در چه شرایطی کانون زبان ایران را تحویل گرفتیم، وقتی که ما به کانون زبان ایران آمدیم این مجموعه از مشکلات بسیار زیادی رنج می‌برد از جمله مشکلات مربوط به منابع انسانی، دلسردی نیروی انسانی، خروج قابل توجه مدرسان و کارکنان از این مجموعه و ناتوانی در جذب و نگهداشت آن‌ها، خروج زبان‌آموزان به دلیل این مشکلات مربوط به فرآیندهای آموزشی، عدم تناسب آموزش حضوری و آنلاین و ...

در بعضی از شعبات این مجموعه آموزشی فضای فیزیکی مورد نظر را در نظر نگرفته بودند زیرا بعد از دوران کرونا همچنان آمادگی برای آموزش حضوری در برخی از مراکز وجود نداشت و می‌توان گفت که نسبت کلاس های آنلاین به حضوری ۷۰ به ۳۰ بود اما به لطف خدا امروز که با شما صحبت می‌کنم این نسبت برگشته است و ما تقریبا ۸۰ درصد آموزش حضوری و۲۰ درصد آموزش آنلاین داریم.

از سوی دیگر ۲۵۷ نفر از نیروهای کانون زبان طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ از این مجموعه خارج شده بودند بنابراین ما با کمبود نیروی انسانی نیز در برخی حوزه‌ها مواجه بودیم. از مجموع مدرسان فعال ما برای برگزاری کلاس ها ترم بهار سال گذشته همیشه ما مسئله تامین مدرس داشتیم اما امروز که با هم صحبت می‌کنیم ما مشکل تامین کلاس داریم زیرا با همتی که دوستان داشتند و تغییراتی که در این روند ایجاد کردند انگیزه مدرسان برای فعالیت در کانون زبان بیش از گذشته شده و مدرسان بیشتری تمایل به تدریس در این مجموعه دارند.

البته تلاش ما بر این است که به صورت حداکثری نیاز مدرسان محترم را برآورده کنیم اما بالاخره بعضی استان‌ها به دلیل کمبود فضاهای آموزشی و فیزیکی مورد نظر ممکن است تعداد زبان‌آموز به میزان تقاضا نباشد که این اشکال به خاطر محدودیت‌های ما در استان‌ها و یا محدودیت سطوح آموزشی است که در استان‌ها وجود دارد.

بنابراین تلاش ما بر این بود که بتوانیم این سرمایه اجتماعی را در این مجموعه حفظ کنیم و علقه و علاقه‌ای که ۱۰۰ سال این سیستم را بر مبنای اعتباری که داشته و بر اساس آن مفهوم خانواده کانون زبان ایران شکل گرفته تقویت نماییم. فکر می‌کنم که در این زمینه به موفقیت‌هایی دست پیدا کرده‌ایم و شواهد آن موضوعاتی است که عنوان شد.

مسئله بعدی توجه به خواست زبان‌آموزان است در یک دوره‌ای عمده کلاس‌های این مجموعه به صورت آنلاین برگزار می‌شد ما این فضا را تغییر دادیم و عنوان کردیم که باید به نیاز مخاطبان توجه کنیم. کانون زبان ایران به خاطر تردد و ازدحامی که به واسطه حضور زبان‌آموزان و والدین ایشان برای ثبت‌نام، ازدحام برای کلاس، ازدحام برای انتظار کلاس رفتن و ... در آن صورت می‌گرفت کانون زبان ایران بود منظورم این است که فضای جنب و جوش کلاسی در آن وجود داشت. زمانی که ما برای بازدید از مراکز می‌رفتیم کارکنان ما می‌گفتند که حوصله‌شان از عدم حضور فیزیکی زبان آموزان سر می‌رود اما امروز به قدری مراجعه زبان‌آموزان زیاد است که فرصت نمی‌کنند پاسخگوی آن‌ها باشند بنابراین نیاز بود که بتوانیم این نسبت را برقرار کنیم و به یک تعادل برسیم.

البته کار بسیار سختی بود، به خاطر این که بعضی از این نیروها نیروهای جدیدی بودند و نیاز بود تا آموزش ببینند متناسب با این تغییرات باید در سامانه‌های ما نیز تغییراتی حاصل می‌شد مثل سامانه خرید کتاب و یا اضافه کردن بخش‌هایی به سامانه آموزشی که انجام هم شد و در حال توسعه و بهبود آن هستیم.

عملکردهای ما به مرور زمان قابلیت بهبود دارد، نکته‌ای که ما سعی کردیم در این دوران در کانون زبان ایران جا بیفتد این موضوع بود که اگر اشکالی وجود دارد آن را رها نکنیم بلکه آن را برطرف کنیم هر چند ممکن است زمان خود را نیز صرف این موضوع نماییم.

نکته بعدی تلاش برای بهبود کیفیت آموزش بود، آموزش با شاخص‌هایی مختلفی در نظر گرفته می‌شود که شامل مدرس، زبان‌آموز، منبع آموزشی و آزمون است. ما تلاش کردیم آن فرآیندهای مزاحمی که ایجاد اصطکاک می‌کرد را از سر راه برداریم. بعضی مواقع تمام تلاش این مجموعه به خاطر کمبود نیرو صرف کارهای اضافه می‌شد اما ما سعی کردیم کارها را تخصصی کنیم و به افراد متخصص بسپاریم مثل آزمون سازی‌های پایان ترم که تحولی عظیم در آن‌ها صورت گرفت.

از طرف دیگر تلاش کردیم تا بهره‌وری را در زبان‌آموزان هم ایجاد کنیم بالاخره آزمون ما آنلاین بود و ممکن بود برای کسی مشکلی ایجاد شود، اینترنت قطع شود، آمادگی شرکت در آزمون را نداشته باشد، تداخل آزمون داشته باشد یعنی در همان روز یک آزمون دیگر در مدرسه و یا دانشگاه نیز داشته باشد، برای همین تصمیم گرفتیم تا فرصت‌هایی برای ماندن در مدار زبان‌آموزی به زبان‌آموزان‌مان بدهیم و به این ترتیب فرصت شرکت در آزمون مجدد را به آن‌ها دادیم. از سوی دیگر در یک دوره‌ای غائبان در آزمون مردود می‌شدند و مجبور بودند تا دوره را تجدید کنند خب این فرد یک ترم کلاس آمده بود و قابلیت قبولی نیز داشت چرا فرصت استفاده از این کلاس را به او ندهیم پس آزمون غایبان را برای مخاطبان‌مان جا انداختیم. البته آزمون غایبان در گذشته نیز وجود داشت اما فرصت‌سازی برای برگزاری مجدد آن را هم به غایبان دادیم و همین موضوع باعث شد تا نگهداشت زبان‌آموز ما قابل توجه شود و مراکز ما هم از این نگرانی که ستاد مرکزی به دغدغه‌های آن‌ها توجه نمی‌کند رها شوند و توجیه‌سازی مدرسان نیز در همین راستا اتفاق افتاد.

اصلاح فرآیندهای نمره‌دهی در کانون زبان ایران از دیگر اقداماتی بود که انجام شد، کلاس‌های ما بعضا کلاس‌های شلوغی هستند شلوغ به این معنا که مراجعه زیاد دارند وقتی مدرسی ۶ کلاس دارد یعنی با تعداد قابل توجهی زبان‌آموز برخورد می‌کند بنابراین سیستم نمره‌دهی و امتیازبندی آن‌ها می‌تواند دچار اشکال و اختلال باشد زیرا نمی‌تواند همه زبان‌آموزانش را در لحظه به خاطر آورد برای همین سعی کردیم این فرآیندها را بهبود ببخشیم تا زبان‌آموزان نیز بیشترین بهره‌برداری و بهره‌وری را در این زمینه داشته باشند.

یعنی بعد از پایان دوران کرونا کانون زبان ایران به دوران پساکرونا برنگشت و بزرگترین اقداماتی که در این دوره اتفاق افتاده است خاکبرداری از اثرات و عواقبی بود که کرونا در کشور یا سیستم آموزشی کشور و به تبع آن کانون زبان ایران ایجاد کرده بود؟

بله می‌شود این طور تعبیر کرد به این معنا که انطباق‌پذیری در همه نظام های آموزشی سخت بوده است چون ما در دانشگاه نیز تجربه این موضوع را داشتیم برگزاری کلاس‌های حضوری بعد از کرونا در دانشگاه سخت بود اساتید عادت کرده بودند در منزل آموزش دهند، دانشجویان عادت کرده بودند در خانه کلاس بگذرانند و تغییر دادن این فرآیندها کار بسیار سختی بود. شاید آن دوران‌گذار باید طی می‌شد. نمی‌خواهم اشکالی به تصمیم‌گیری‌های آن دوره یا دوران بعد از گذار کرونا بگیرم اما آن تجربه باید طی می‌شد ما آن تجربه را داشتیم و تلاش کردیم تا از آن مرحله گذر کنیم.

شاید بهتر باشد که بگویم ما موفقیت‌مان این بود که توانستیم آن مرحله را پشت سر بگذاریم. این جریان همت کارکنان ما را در وهله اول می‌طلبید چرا که مراکز ما باید از لحاظ فیزیکی فعال می‌شدند، در دوران کرونا فعالیت‌های مراکز ما کمتر شده بود و در این شرایط باید حضور فیزیکی بیشتری از خود نشان می‌دادند. مهمتر از این مربوط به بخشی بود که مدرسان ما باید در کلاس حضوری شرکت می‌کردند زیرا اگر آن‌ها نمی‌آمدند نمی‌توانستیم به این توفیق برسیم و کلاس‌های حضوری را برگزار کنیم.

رکن سوم زبان‌آموزی بود که با طی کردن ترافیک، گرما و سرما و یا تنظیم وقت بین برنامه‌های کلاسی همت کرد و سر کلاس زبان آمد و پذیرفت که آموزش حضوری می‌تواند برای او آموزش قابل قبولی باشد.

بنابراین ما باید فرهنگ‌سازی می‌کردیم که آموزش حضوری در کانون زبان ایران بسیار مهم است این نکته را به شما بگویم که امروز بعضی از استان‌های ما تا ۹۹ درصد کلاس‌های حضوری دارند این تلاش مدرس و کارمند ما است که همت کرده و اول از همه خودش آستین‌ها را بالا زده و به میدان آمده و به همین دلیل می‌تواند زبان‌آموزان قابل توجهی را جذب کند.

به جز دانشگاه‌ها و مدارس، کانون زبان ایران یکی از بزرگترین موسسات آموزشی دنیا نیز هست که در سال بالغ بر ۱ میلیون زبان‌آموز دارد که برای بخش غیر دانشگاهی و غیر مدرسه‌ای آمار بسیار بالایی است! چه حسی دارد ریاست بزرگترین مجموعه آموزشی و چه مسئولیت‌هایی را برعهده شما گذاشته است؟

کانون زبان ایران همانطور که اشاره کردید بزرگترین مجموعه آموزشی خاورمیانه بعد از دانشگاه آزاد اسلامی است که شاخه‌های بین‌المللی دارد ما هم در دوره جدید تلاش کردیم که این بعد بین‌المللی کانون زبان ایران را توسعه بدهیم بنابراین اگر به این شکل به موضوع نگاه کنیم بله! ما دقیقا بزرگترین مجموعه فرهنگی-اقتصادی کشور هستیم. مهمتر از همه این است که ما یک مجموعه دولتی خودگردان هستیم، شما می‌دانید که اقتضائات مدیریت در حوزه دولتی با مدیریت در بخش خصوصی بسیار متفاوت است و این که مجموعه‌ای با این حجم از ماموریت در اثر سیاست‌های دولت‌ها و وزارت‌خانه‌های مختلف توانسته است امروز سرپا بماند یک همت بلند و یک دست‌مریزاد عالی به مدیران سابق دارد که توانسته‌اند این‌ چنین بدون افت کیفیت و آسیب در گذر زمان آن را حفظ کنند و توسعه دهند.

بنابراین ما قطعا بزرگترین مجموعه آموزشی خاورمیانه و بزرگترین مجموعه آموزشی ایران در حوزه زبان‌های خارجی هستیم؛ اما مسئله بعدی این است که این فضا قابلیت رشد و توسعه بیش از این را نیز دارد. ما به لحاظ آموزش آنلاین هیچ محدودیتی نداریم امروز زبان‌آموزان ما حتی از خارج از کشور نیز وارد فضای آموزشی ما می‌شوند که اگر بتوانیم بر مسائل ارزی‌مان غلبه کنیم و مشکلات ناشی از انتقال پول را نیز حل کنیم حتی می‌توانیم شعبات بین‌المللی نیز تاسیس نماییم.

مذاکرات موفقی نیز در این راستا انجام داده‌ایم، اولین توفیق ما در سالی که گذشت این است که توانسته‌ایم زبان‌آموزان خارجی را جذب کنیم، مسئله بعدی پیدا کردن بازارهای آموزشی است که ما توانسته‌ایم در حوزه ادبیات‌های کمک آموزشی و داستانی و برگردان این متون به عنوان متون آموزشی در خارج از کشور توفیقاتی به دست آوریم که الحمدلله در حال انجام است.

مدیریت این مجموعه با خوف و رجا انجام می‌شود. اما خوشحالم از این که آثار خوب تصمیمات‌مان و عملکرد خوب همکارانمان را می‌بینم این یک نکته در خصوص حس و حال ما است اما گاهی اوقات نیز ناراحتیم که نمی‌توانیم بیشتر از این بر محدودیت‌هایی که امروز وجود دارد غلبه کنیم و بیشتر از آن چه قدر، قیمت و منزلت مخاطبان‌مان است خدمات بیشتر از این بدهیم. انتظار ما این است که دوره‌هایی بیشتر از آن چه که امروز داریم تعریف کنیم، ما باید متون بیشتری از آنچه که امروز داریم تولید کنیم و بتوانیم سلیقه‌های متفاوت زبان‌آموزان‌مان را پوشش دهیم. ما در حال حاضر ۱۰ زبان را آموزش می‌دهیم و باید دو برابر این تعداد را آموزش دهیم تا انشاالله بتوانیم در همین مسیر ادامه دهیم و بخشی از این کاستی‌ها را جبران کنیم.

شما سال گذشته به دعوت وزارت آموزش و پرورش چین سفری به این کشور داشتید و در همایش زبان چینی در جهان شرکت کردید، مسئله آموزش زبان فارسی چندین متولی در کشور دارد ولی شما به صورت تخصصی در این حوزه ورود کرده‌اید قرار بود اقدامات جدیدی نیز انجام دهید، در این خصوص توضیح دهید؟

در سفر به چین، بزرگترین مرکز آموزش زبان‌های خارجی در پکن میزبان برگزاری دومین کنفرانس بین‌المللی آموزش زبان چینی در دنیا بود و از کانون زبان ایران نیز به عنوان بزرگترین متولی آموزش زبان در کشور دعوت کردند و در آن اجلاس سخنرانی و ظرفیت‌های کانون زبان ایران را بیان کردیم و جالب است به شما بگویم که تمام آن پنلی که من سخنرانی و قابلیت‌های کانون زبان ایران را بیان کردم باعث حیرت همگان شده بود. این اعداد ۱ میلیون ۲۰۰ هزار زبان‌آموز در سال، ۷ هزار مدرس و ۳۱۰ شعبه در یک پهنه جغرافیایی در کمتر جایی از دنیا وجود دارد که باعث حیرت همه شده بود. این موضوع باعث شد ظرفیت‌هایی برای ما به وجود آید و مراکز همتای ما اعلام آمادگی کردند که می‌توانند در زمینه توسعه زبان‌هایی مثل اسپانیایی، ژاپنی، کره‌ای، چینی و ... با ما همکاری کنند. ظرفیتی که در آن همایش در خصوص آن صحبت شد باعث حیرت همه شد و ما تلاش کردیم از این فضایی که برای ما به وجود آمده بیشتری استفاده و بهره‌برداری را داشته باشیم.

اولین بهره‌برداری که توانستیم به طرف چینی منتقل کنیم و رضایت‌شان را جلب کنیم در خصوص تولید منابع چینی بود. زبان چینی زبانی سخت و پیچیده‌ای است و مهمترین مشکل آن منابع آموزشی بومی آن است. این قابلیت را مرکز آموزش زبان‌های خارجی پکن به ما داد که در کنار ما برای تولید منابع آموزشی‌مان اقدام کند و در حال حاضر دپارتمان آموزش زبان چینی ما این ارتباط را با آن مجموعه‌ها برقرار کرده است.

نکته بعدی استفاده از مدرسان بومی بود، شما می‌دانید برای این که ما این ظرفیت و بستر را در ایران فراهم کنیم مقدماتی نیاز دارد که فقط مقدمات آموزشی نیست و زیر ساخت‌های فرهنگی نیز باید ایجاد شود تا یک مدرس چینی مقیم در ایران بتواند این آموزش را انجام دهد. مهمترین اتفاق آن توافقی است که انجام شده و هزینه‌هایی که مرکز آموزش زبان چین پذیرفته است که انجام دهد. تمام هزینه‌ها برعهده آن‌ها است و کانون زبان ایران هیچ هزینه‌ای از این بابت نخواهد داشت. اگر انشاالله این اتفاق به صورت عملیاتی اجرایی شود ما از مدرس بومی استفاده می‌کنیم و زبان چینی را با متدهای بین‌المللی آموزش می‌دهیم.

موضوع دیگری که به دنبال آن هستیم آزمون بین‌المللی زبان چینی HSK است، از طریق سفارت در حال انجام مراحل آن هستیم. دانشگاه هم در خصوص صدور مجوزهای مربوط به آن با ما همکاری می‌کند. این موضوع فقط در زبان چینی نبوده و در سایر زبان‌ها نیز وجود دارد، مثلا در خصوص زبان اسپانیایی نیز با مرکز سروانتس مذاکره کرده‌ایم و اتفاقا اقداماتی را هم برای توسعه آزمون بین‌المللی زبان اسپانیایی «دله» انجام داده‌ایم و در حال پیشرفت برای برگزاری آزمون در سنین و مقاطع مختلف هستیم و همکاری‌های فرهنگی‌مان را توسعه می‌دهیم.

یک بخش دیگر از توافقات ما همکاری‌های پژوهشی بود که در بخش دیگری از صحبت‌هایم به آن اشاره کردم که ما بتوانیم متونی را در این زمینه به همان زبان‌ها تولید کنیم و در آن کشورها از طریق مراکز همتایمان بفروشیم. این‌ اقدامات هم درآمد اقتصادی برای ما می‌آورد و هم زمینه‌های انتقال فرهنگی را فراهم می‌کند که یکی از رسالت‌های کانون زبان ایران و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است و حقوق تمام این آثار متعلق به کانون خواهد بود.

نکته بعدی که به آن اشاره کردید زبان فارسی بود، بالاخره اگر ما در جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنیم و اگر زبان فارسی زبانی است که به آن افتخار می‌کنیم و تاریخ ما برخواسته از این زبان است رسالتی نیز برای توسعه این زبان داریم.

نکته‌ای که وجود داشت تعدد و تکثر مراکز متولی آموزش زبان فارسی در کشور است. اولین اقدام نیاز به هماهنگی و همگرایی بین این مراکز بود که کار سختی نیز بود و مذاکرات پیچیده ای داشت. به خاطر این که اگر ما صنفی به موضوع نگاه کنیم هیچ وقت اجازه توسعه فعالیت آموزش زبان فارسی در کشور را نمی‌توانیم به دست آوریم.

در اقدامی توانستیم با مجموعه بنیاد سعدی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مراکز آزفای وزارت علوم، دانشگاه آزاد و انجمن‌ها و NGO‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند یک نشست مشترک بین‌المللی برگزار کنیم که در بهمن سال گذشته برگزار شد و بازتاب‌های جهانی در این زمینه داشت و توافق کردیم که برای توسعه و تولید متون آموزشی زبان فارسی فعالیت کنیم.

مستحضر هستید که زبان فارسی در هر جغرافیایی اقتضائات خاص خود را دارد. ما برای جوامع خاورمیانه‌ای متون مختلف آموزش زبان فارسی را باید تولید کنیم، برای جوامعی که فارسی زبان در آن‌ها سبقه تاریخی دارد و اصطلاحا حوزه تمدن ایرانی و اسلامی محسوب می‌شوند به شکلی دیگر متن باید تولید کنیم و برای کشورهای دیگر مثل کشورهای اروپایی، آمریکایی و یا آفریقایی هم باید متون دیگری تولید کنیم بنابراین کار بسیار پیچیده‌ای است.

نکته بعدی در خصوص آموزش زبان فارسی، تعامل با دانشگاه‌ها است. این که ظرفیت‌های خالی دانشگاه‌ها در اختیار کانون زبان قرار بگیرد و این تعامل به صورت استراتژی برد برد بین ما با آن‌ها تقسیم شود که هم منافعی برای دانشگاه‌ها دارد و هم کانون زبان ایران. این که در حوزه آموزش زبان فارسی به دانشجویان خارجی مقیم ایران قبل از این که وارد کشور شوند آموزش را شروع کنیم، گواهی مشترک تولید کنیم و همینطور به علاقه‌مندان و دلباختگان به فرهنگ ایرانی و اسلامی که می‌خواهند در خارج از کشور آموزش زبان فارسی ببینند آموزش دهیم، مراحل این اقدام انجام شده، بعضی از متون به صورت آماده کارشناسی شده و از بین همه این متون یک متن برای سنین و مقاطع مختلف انتخاب شده و در بعضی بخش‌ها به صورت پایلوت در حال اجرا شدن است.

ما از جمله کشورهایی هستیم که مهاجرین زیادی داریم نسل اول و یا در بهترین حالت نسل دوم مهاجران ایرانی با زبان فارسی ارتباط دارند و می‌توانند از پدر و مادر یاد بگیرند اما هر چه از این نسل بیشتر می‌گذرد و به نسل سوم تبدیل می شود ارتباط آن‌ها با زبان مادری و زبان میهنی منقطع می‌شود یکی از درخواست‌هایی که این مخاطبان برای استفاده از کلاس‌های کانون زبان در حوزه زبان فارسی و سایر زبان‌های خارجی دارند این است که بتوانند از این خدمات بهره‌مند شوند کانون زبان ایران برنامه‌ای برای ایرانیان مقیم خارج از کشور دارد؟

همانطور که می‌دانید تعرفه‌های ما در دنیا از ارزان‌ترین تعرفه‌های آموزشی است، برای همین متقاضیان زیادی در خارج از کشور به سبب نرخ مناسب آموزش زبان در این مجموعه نسبت به سایر نقاط دنیا، خواهان استفاده از خدمات کانون زبان ایران هستند اما نکته ای که وجود دارد این است که زیرساخت‌های اینترنتی در کشور در این زمینه بسیار موثر است. شما وقتی در قالب بین‌المللی فعالیت می‌کنید باید بتوانید در بازار بین‌المللی هم رقابت کنید. با همراه اول و مجموعه‌های زیر ساخت در کشور مذاکراتی انجام شده، قول و قرارهایی هم گذاشته شده تا بتوانند ارتباطات حوزه‌های زیرساختی ما را تقویت کنند و ما نیز این آمادگی را ایجاد کرده‌ایم اما به همین شکل امروزی هم تقاضاهای بسیار زیادی از جامعه ایرانیان و علاقه‌مندان داریم.

امروز افرادی در انگلستان متقاضی یادگیری زبان اسپانیایی هستند و دوست دارند این آموزش را در کانون زبان ایران ببینند. قابلیت‌هایی بر سامانه آموزش آنلاین‌مان باید اضافه کنیم، در بخشی از موارد این قابلیت اضافه شده و دسترسی‌ها و وی پی‌ ان‌هایی که باید بر سر سامانه، پروتکل‌های امنیتی و درگاه‌های امن ما ایجاد شود این قابلیت وجود دارد.

برخی مواقع مشکلاتی در این اتصال به وجود می‌آید که اگر بتوانیم این مشکلات را حل کنیم این قابلیت را داریم که در هر لحظه‌ای و به هر صورتی در ۱۰ زبانی که در کانون زبان ایران آموزش می‌دهیم زبان آموز بین‌المللی هم جذب کنیم. امیدواریم در مناقصه جدیدی که در حوزه آموزش آنلاین برگزار می‌کنیم و این بخش را به عنوان یکی از خدمات ویژه پیمانکار آموزش آنلاین وارد کرده‌ایم حتما این موضوع به شکل کامل مرتفع شود.

اگر کانون زبان ایران توانسته است ۱۰۰ سال در امر آموزش زبان در کشور دوام بیاورد حتما واجد یک سری ویژگی‌هایی بوده است، فضای مدیریتی، فضای آموزشی و یا...، شما در یک‌سال اخیر چه چیزهایی را به این مزیت‌های آموزشی اضافه کرده‌اید تا زبان‌آموزان را با کیفیت بهتری آموزش دهید؟

من در درجه اول تلاش کرده‌ام تا تعلق سازمانی را در این سیستم تقویت کنم چون آن‌چه که کانون زبان را نگه داشته است همین تعلق و حس خانواده بودن است. این را وقتی درک کردم که از کانون زبان استان لرستان جدا شدم، احساس کردم از خانواده خودم جدا شده‌ام و روزی که دوباره به کانون زبان برگشتم احساس کردم که بعد از یک سفر طولانی به خانواده خودم برگشته‌ام. بنابراین اولین نکته ارتقا این تعلق بود چون همین ارتقا تعلق می‌توانست باعث ارتقا کیفیت و خدمات شود. پاسخگویی را بهتر و فرآیندهای آموزشی را تقویت کند. مسئله بعدی که شاید در کنار این‌ها مهم بوده است و همیشه باید به آن رسیدگی می‌شد تولید منابع کمک آموزشی است. ما دو گام داریم یکی تولید منابع کمک آموزشی و دیگری اصلاح و تولید منابع آموزشی مستقل‌مان، این فرآیندی است که در حال انجام است و امیدوارم طی سه ماه آینده به نتیجه برسد و ما محتواهای آموزشی‌مان را به صورت بخش  به بخش بتوانیم تغییراتی بدهیم.

کار دیگری که انجام داده‌ایم تعریف دوره‌های ویژه بود. این دوره‌ها بر اساس نیاز مخاطب برای اولین بار راه‌اندازی شد و ما وارد سازمان‌های دولتی شدیم، برای سازمان وزارت خارجه، مجموعه‌های بانک‌ها، وزارت گردشگری و میراث فرهنگی و وزارت صمت یک مجموعه و دوره جداگانه‌ تعریف کردیم. مهمترین و شاخص‌ترین مجموعه‌ای که با آن در این مدت کار کردیم دانشگاه تهران بود که دوره آموزشی تخصصی زبان تجاری را برای آن‌ها تعریف کردیم و امروز که با هم صحبت می‌کنیم چهارمین ورودی زبان آموزان این دوره شروع به آموزش کرده‌اند. نوع نگاه و نیاز مخاطبان هم در این زمینه تاثیر گذار بود و ما توانستیم بر اساس این موضوع پاسخگوی سلیقه‌های مختلف در کانون زبان ایران باشیم.

مسئله بعدی ادبیات کودک بود، ما زبان را فقط در کلاس‌های درس که نباید آموزش دهیم باید بتوانیم محتواهایی تولید کنیم که کودک ما به منابع مطمئن و متناسب با فرهنگ خود ما مراجعه کند. تلاش کردیم شخصیت‌های بزرگ، مفاخر و دانشمندان کشور را در یک قالب داستانی به زبان‌های مختلف به کودکان‌مان معرفی کنیم که والدین با اطمینان خاطر این کتاب را تهیه کنند و بدانند که در این کتاب هیچ مضمون غیراخلاقی وجود ندارد و متناسب با سطح فرزندشان آموزش و در پنل آن ها قرار داده شده است. حتی این امکان را هم فراهم کرده‌ایم تا مدرسان ما در کلاس‌ها این بخش‌ها را با کودکان کار کنند.

یک زمینه دیگر توجه به نیاز مخاطبان در حوزه مسائل جدید در آموزش زبان است. امروزه به واسطه توسعه فضای مجازی و آموزش‌های مجازی، تولید محتواها و مولتی مدیاها در حوزه فضای مجازی در دستور کار ما قرار گرفته است. مجموعه روابط عمومی ما در این زمینه تولیدات خوبی انجام داده است و از طریق سکوها و بسترهایی که دارد آن‌ها را به مخاطبان منتقل کرده است و تلاش می‌کند تا مخاطب را به صورت فعال وارد فضای آموزشی کند ولو این که آن‌ها بخواهند حتی در اوقات فراغت صفحات مجازی کانون زبان را ورق بزنند. به این واسطه این فضا را به جمع مدرسان و کارشناسان هم وارد کرده‌ایم، ما امروز مجموعه کارشناسانی داریم که در سراسر کشور برای ما محتوا، ادبیات کمک آموزشی و نمونه سوال تولید می‌کنند. ابتکار دیگری که در این حوزه با همت مجموعه آموزش و دست‌اندرکاران اجرایی کانون زبان به وجود آمد بحث وبینارها بود و در بزرگترین رویدادی که در این دوره اتفاق افتاد رفع اشکال از طریق برگزاری وبینار صورت گرفت.

امروز تقریبا ۳۰ هزار نفر از این مجموعه وبینارها استفاده می‌کنند، در فصل زمستان که این مهم راه‌اندازی شد ۲۰۰ نفر بودیم اما فضای تبلیغاتی خوبی که در این زمینه اتفاق افتاد و بازخورد خوبی که زبان‌آموزان و مدرسان ما در این زمینه گرفتند در ترم بهار به حدودا ۲۶ هزار نفر رسیدیم و امروز در ترم تابستان این عدد از ۳۴ هزار نفر نیز بالاتر رفته است.

اگر بخواهید اقداماتی که در این وبینارها انجام می‌شود را از آن چه در کلاس‌ها صورت می‌گیرد تفکیک کنید چه می‌گویید؟

وبینارها مهارت‌محور هستند، به این معنا که شما در وبینارها تلاش می‌کنید تا کمبودهای زبان‌آموز را به او منتقل کنید، کمبودها و اشکالاتی که بررسی شده و در یک فضای تبادلی بین زبان‌آموزان بدون در نظر گرفتن هیچ محدودیتی مورد سنجش قرار گرفته است. محدودیت به این معنا که در کلاس درس شما با ۱۷ نفر مواجه هستید اما در وبینار با جمعیت قابل توجه زبان‌آموز در آن سطح روبرو می‌شوید و اتفاقا تولید محتوای خاص آموزشی برای رفع اشکال شما صورت گرفته است. به این معنی که چند مدرس تجربه خود را در یک سطح با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند و ثمره آن یک کلاس آموزشی می‌شود که اشکالات مرتبط با آموزش و یا مشکلات زبان‌آموزان در آموزش آن سطح و مقطع را بررسی می‌کنند و آموزش می‌دهند. این که این تجربه انباشته چندین کارشناس در سراسر کشور باشد می‌تواند بسیاری از مسائل و مشکلات زبان‌آموزان را برطرف و حتی می‌تواند محتواهای ما را نیز غنی کند.

جالب است بگویم که بخش قابل توجهی از مخاطبان ما بعد از این که ثبت‌نام‌ها به پایان رسیده است با نگرانی از این که از نحوه کارکرد وبینارها مطلع نبوده‌اند از ما می‌خواهند که این دسترسی فراهم شود که در وبینارها شرکت کنند. بنابراین نیاز ما در این فضا نشان می‌دهد که مخاطب ما علاقه‌مند به این حوزه‌های جدید است و علاقه‌مند است تا وبینارها توسعه پیدا کند و به عنوان یک موضوع جانبی در کنار آموزش در نظر گرفته شود.

همچنان که فرمودید بحث آموزش بسیار پیچیده است، یکی از انتقاداتی که به کانون زبان ایران می‌شود به خصوص با تاسیس موسسات آموزشی جدید این است که کانون زبان ایران یک پروسه طولانی و یک متد قدیمی را طی می‌کند، بخشی از فرمایشات شما در خصوص تولید محتوا، استفاده از مباحث کمک آموزشی، بحث وبینارها و ... نشان دهنده این است که کانون زبان ایران نگاه به روش‌های جدید آموزشی دارد اگر بخواهید به این انتقادات پاسخ دهید چه خواهید گفت؟

فرایندهای آموزش زبان در کانون زبان ایران طولانی مدت است اما این موضوع را هم می‌توانیم یک اشکال و هم یک فرصت تلقی کنیم. به خاطر این که زبان‌آموز سال‌ها با ما طی طریق می‌کند و از یک مرحله‌ای شروع به آموزش می‌کند، خواست والدین هم همین است، این جمعیت ثابتی که شاید بخش قابل توجهی از آن‌ها تا مراحل فارغ‌التحصیلی پیش می‌روند این فرآیند بلند مدت را یک پروسه آموزشی می‌دانند بنابراین ما در کانون زبان آموزش را یک پروسه می‌دانیم نه یک پروژه که تمام می‌شود و فرد از آن خارج می‌شود. به خاطر همین تلاش کرده‌ایم که فردی که این مراحل را طی می‌کند زمانی که می‌خواهد از این مجموعه خارج شود وارد باشگاه فارغ‌التحصیلان شود و یا در دوره‌های تکمیلی و پیشرفته‌ای که بعد از سطح «ادونس» داریم آموزش ببینند. یک عده از مخاطبان این جریان را می‌خواهند و علاقه‌مند هستند این آموزش را در بستر زمان و به مرور کسب کنند کاری که ما انجام داده‌ایم این بود که به این سلیقه احترام گذاشتیم و گفتیم که این سیستم هم متقاضیان خاص خود را دارد پس نباید آن را تغییر دهیم بلکه ما باید بتوانیم فضاهای جدید را ایجاد کنیم، مثل موضوع وبینارها و موضوعات کمک آموزشی و یا این که دوره‌های فشرده ارائه دهیم. بسیاری از مردم امروزه دچار زندگی ساندویچی شده‌اند و دوست دارند همه چیز را حاضر و آماده تحویل بگیرند بنابراین ما نیز باید وارد این فضا می شدیم.

آیا وارد این فضا شده‌اید؟

ببینید ما در این زمینه فعالیت کرده‌ایم، به این معنا که در برخی موارد موفق شده‌ایم مثل دوره‌های ویژه، دوره‌های سفارشی با وزارت‌خانه‌ها و نهادهای دولتی، دوره‌هایی که به صورت برون کانونی توسعه داده‌ایم، هیچ‌کدام از این‌ها سال گذشته در مجموعه کانون زبان ایران نبود، دوره گردشگری، بیمه، تجارت و مذاکرات بین‌المللی خواست یکسری از مخاطبان ما بود که در گذشته وجود نداشت. در مورد دوره‌های فشرده یک ماه و نیمه برنامه‌های آموزشی آن تدوین شد، باید تغییراتی در سامانه ثبت‌نام ما ایجاد می شد، این سامانه پیچیدگی‌های قابل توجهی دارد. شاید بخش قابل توجه‌ای از مسائل ما مربوط به حل شدن موضوعات سامانه‌ای این مجموعه باشد بالاخره زمانی که قرار است سامانه‌ای در خصوص موضوعی بالا بیاید باید مناقصه برگزار شود، تشریفات اداری آن صورت گیرد و به طور کلی بروکرواسی آن طی شود تا به نتیجه برسد وگرنه تولید محتوای آن در این زمینه انجام شده است.

مسئله بعدی دوره‌های جدیدتر است، دوره‌های آموزشی به وسیله فیلم و انیمیشن برای کودکان که انشاالله در شهریور ماه به بهره‌برداری خواهد رسید و در فاز نخست عملیاتی خود اجرا خواهد شد.

دولتی بودن برای ما هم فرصت است و هم تهدید، فرصت از این جهت است که می‌توانید به عنوان یک مجموعه دولتی اعتماد عمومی را جلب کنید زیرا شما یک مجموعه حاکمیتی هستید که در درون بدنه آموزشی کشور در حال فعالیت هستید و ملزم هستید قواعد و الزامات آموزشی کشور را رعایت کنید ما این را فرصت تلقی می‌کنیم به خاطر این‌که ۱۵ میلیون دانش‌آموز داریم که در این بستر آموزشی فعالیت می‌کنند و آموزش می بینند. البته که اشکالات و محدودیت‌هایی را نیز برای ما به وجود می آورد که همان بروکراسی‌های اداری است. ما مجبوریم تشریفات قانونی را انجام دهیم زیرا باید به سازمان‌های نظارتی پاسخگو باشیم البته از این موضوع ابایی هم نداریم اما نباید کارمان را متوقف کنیم و به مسیرمان ادامه خواهیم داد.

با توجه به استقبال زیادی که از کانون زبان ایران می‌شود حجم قابل توجهی فارغ‌التحصیلان این مجموعه آموزشی هستند برنامه کانون زبان ایران برای این فارغ‌ التحصیلان چیست؟ آیا دوره‌های تکمیلی برای آن‌ها برگزار می‌شود؟ آیا امکان جذب این افراد به عنوان مدرس در کانون زبان ایران وجود دارد؟

فارغ‌التحصیلان ما سرمایه‌های ما هستند. بخشی از مدرسانی که در آزمون‌های کانون زبان پذیرفته و وارد مجموعه ما می‌شوند و اتفاقا مدرسان با انگیزه و موفقی نیز هستند از فارغ التحصیلان کانون زبان ایران هستند. بنابراین ما برای فارغ التحصیلان‌مان برنامه داریم.

در موارد دیگر فارغ‌التحصیلان یک زبان، یادگیری زبان دوم را آغاز می‌کنند و تقریبا یک جمعیت ۱۸ درصدی در کانون زبان ایران وارد پروسه یادگیری زبان دوم می‌شوند. اگر تخصص‌گرایی را معیار و مبنا قرار دهیم که می‌دهیم دوره‌های «آیلتس» ما مخاطبان ویژه خود را دارد و زبان‌آموزان قابل توجهی را در همین زمینه جذب می‌کند. اما هدف ما فراتر از این است و به دنبال این هستیم تا زبان‌آموزان‌مان را وارد دوره‌های تخصصی کنیم. به خاطر این که کسی که از کودکی وارد کانون زبان ایران شده است عضو این خانواده است و وقتی وارد دانشگاه می‌شود این دوره را تمام کرده است. در دانشگاه در یک رشته تخصصی تحصیل می‌کند و اگر بیاید در همان دوره‌های تخصصی ویژه، متناسب با رشته تحصیلی‌اش در کانون زبان ایران شرکت کند و ادامه تحصیل دهد می‌تواند فرد بسیار موفقی باشد و قطعا این یادگیری در مراحل تحصیلات تکمیلی نیز برایش مفید خواهد بود.

می‌گویند که مدیر دولتی بیشتر مدیر هزینه است تا مدیر درآمد، در کشور ما گاها بحث می‌شود که مدیران ما می‌آیند و بودجه‌ای را از دولت دریافت می‌کنند و تلاش می‌کنند تا روی هزینه کرد آن بهترین اقدام را داشته باشند اما فکر می‌کنم که کانون زبان ایران از این قضیه مستثنی است، مجموعه شما ارزش افزوده بسیار بالایی دارد این ارزش افزوده را در این دوره‌ای که حضرتعالی مدیریت این مجموعه را برعهده دارید به صورت آماری بیان کنید و برای‌مان بگویید در بخش مدیریت درآمدی جذب و افزایش زبان‌آموز چه اقداماتی صورت گرفته است؟

مدیران بخش‌های دولتی متفاوت هستند، بخش‌های دولتی که وابسته به بودجه نفت هستند هزینه‌های بسیار بالایی دارند. اما کانون زبان ایران از آن بخش‌های دولتی خود گردان است و باید خودش پولش را دربیاورد و خودش را اداره کند. علاوه بر این باید در توسعه بخش‌های فرهنگی کشور هم نقش‌آفرینی کند، به خاطر این که طبق قانون بخشی از درآمدهای ما در حوزه فرهنگی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هزینه می‌شود. بنابراین توجه به این مسئله در کانون زبان یکی از اولویت‌ها است. این که نباید زیان‌ده باشیم و اگر زیان‌ده باشیم نمی‌توانیم ادامه دهیم. مگر چقدر یک مجموعه می‌تواند با زیان خودش را اداره کند؟ رفته رفته کوچک خواهد شد و از بین خواهد رفت. ۱۰ سال طول می‌کشد تا یک سیستم به این شکل از بین برود بنابراین ما این‌جا به صورت خودگردان تلاش می‌کنیم تا مصارف، درآمدها و هزینه‌های‌مان را بر هم منطبق کنیم.

طی یک سال و نیم گذشته به لطف خداوند متعال هیچ محدودیتی در حوزه پرداخت حقوق و دستمزد و توسعه و تجهیز وجود نداشت. اگر به مراکز ملکی ما مراجعه کنید متوجه خواهید شد که عملیات بازسازی، مرمت و شاداب‌سازی آن‌ها در دستور کار ما بوده است، تجهیز بخش قابل توجهی از ساختمان با وسایل آموزشی و کمک آموزشی، ال سی‌دی‌ها، کامپیوترها، ابزار و ملزومات آموزشی مورد استفاده مدرسان و... در دستور کار بوده است و به این ترتیب بخش قابل توجهی از این ناوگان آموزشی و تجهیزات ما به روزرسانی شده و البته بخش‌هایی از آن نیز هنوز باقی مانده است زیرا زمانی که در حوزه آموزش فعالیت می‌کنید امکانات شما رفته رفته ضعیف خواهد شد و مجبورید به صورت مستمر آن‌ها را ارتقا دهید.

از سوی دیگر نیروی انسانی نیاز به انگیزه دارد و شما باید بتوانید پابه پای مراکز دیگر در این رقابت شرکت کنید و پابه پای مراکز همتای خود نیروی انسانی‌تان را جذب و نگهداشت کنید.

ما در این دوره توانستیم تعادلی بین هزینه و درآمدمان ایجاد کنیم، امروز هیچ بدهی معوقی نداریم. زمانی که به کانون زبان آمدیم ۳۰ میلیارد تومان بدهی معوقه داشتیم اما امروز هیچ بدهی نداریم و تمام بدهی‌های ما به روز انجام شده است.

بخش قابل توجهی از ناوگان آموزشی و تجهیزات آموزشی ما به روزرسانی شده و ابزار آموزشی فرسوده مثل صندلی‌ها، میز، کولر، تلویزیون‌ و... را کنار گذاشته‌ایم و انشاالله روز به روز نیز تا حد بضاعت‌مان انجام و بهتر خواهد شد. بعضی از مراکز در نوبت جابجایی هستند تا بتوانیم مراکز آبرومندی در شان کانون زبان ایران در نظر بگیریم و در اختیار مراجعه‌کنندگان قرار دهیم.

این موضوع شامل رشد زبان‌آموزان، کارکنان و مدرسان نیز خواهد شد؟

بله زمانی که فضای شما شاداب باشد قطعا از حضور در این فضا استقبال خواهد شد ولی وقتی فضای شما فرسوده و امکانات نامناسب باشد حتی خود شما هم رغبت نمی‌کنید که وارد این مجموعه شوید. کاری که در این زمینه انجام دادیم این بود که مراکز ضعیف را جمع‌آوری کردیم، این یکی از مشکلات ما بود، تقریبا بالغ بر ۲۰ مرکز را جابجا، ادغام و یا تعطیل کردیم، مجبور به این کار بودیم زیرا در فضاهای نامناسب نه کارمند حاضر بود کار کند، نه مدرس حاضر بود تدریس کند و نه زبان‌آموز مایل بود وارد آن فضا شود و آموزش ببیند. طبیعی است که ساختمانی که امسال در آن آموزش می‌دهیم ممکن است سال آینده فضای مناسبی برای آموزش نباشد و نیاز به تغییرات داشته باشد.

یکی از اقداماتی که کانون زبان ایران طی این چند سال انجام داده و به نظر من کمتر به آن پرداخته شده است برگزاری آزمون‌های بین‌المللی است که البته به آن اشاره کوتاهی کردید، در بحث آزمون‌های بین‌المللی بازار عظیمی در کشورمان وجود دارد در خصوص این بخش هم توضیحاتی بدهید که در حال حاضر چه دوره‌ها و آزمون‌هایی برگزار می‌کنید و آیا در این خصوص متولی هستید؟

در خصوص آزمون‌های بین‌المللی، ما دوره‌های آمادگی آزمون‌های بین‌المللی را برگزار می‌کنیم. در زبان‌های غیر انگلیسی هم کلاس‌های آمادگی آزمون‌های بین المللی مثل آزمون دلف و دلف (DELF & DALF)، دله (DELE)، تورفل (TORFL)، چلی (CELI) و... را برگزار می‌کنیم که زبان‌آموزان متقاضی این آزمون‌ها در دوره‌های آموزشی ما شرکت می‌کنند و نمره‌های قابل قبولی نیز دریافت می‌کنند. بخش قابل قبولی از متقاضیان این کلاس‌ها افرادی هستند که در واقع زبان‌آموزان خود ما بوده‌اند.

بازار دیگری که ما شناسایی کرده‌ایم آزمون‌های شبیه‌سازی شده است. ما بررسی کردیم که افراد هزینه یورویی می‌کنند تا در این آزمون‌های بین المللی شرکت کنند اما آمادگی لازم را ندارند چرا که تجربه شرکت در یک آزمون بین‌المللی را درک نکرده‌اند. بنابراین به مخاطبان‌مان این کمک را کردیم که یک آزمون شبیه‌سازی شده برای آن‌ها تالیف کنیم که فرد در محیط واقعی آزمون قرار گیرد و خود را محک بزند و اگر شرایط قابل قبولی داشت هزینه‌های شرکت در آزمون را پرداخت کند که از آزمون آیلتس سرایت کرد به بقیه آزمون‌های غیر انگلیسی ما و استقبال بی‌نظیری هم از این موضوع شد.

در حال حاضر به سبب این‌که فضاهای آزمایشی، فضاهای استانداردی است ما می‌توانیم به صورت ماهانه و متناوب آن‌ها را برگزار کنیم و حتی ظرفیت پذیرش محدود داریم به خاطر این‌که اگه ظرفیت را باز کنیم باید تمام امکانات‌مان را در خدمت آزمون‌های شبیه‌سازی شده قرار بدهیم.

نکته دیگری که شاید برای مخاطب ما مهم باشد، تلاش برای گرفتن مجوز برگزاری آزمون آیلتس است. مذاکراتی را با سازمان سنجش و آموزش کشور انجام داده‌ایم و با کارگزاری‌هایی در این زمینه صحبت کرده‌ایم. مذاکراتی هم با موسسات خارجی داشته‌ایم و امیدواریم بتوانیم مجوز آن را بگیریم و یکی از برگزارکننده‌های آزمون آیلتس در کشور باشیم. در این صورت متقاضی آزمون نیازی ندارد هزینه‌های زیادی را انجام بدهد، از کشور فرسنگ‌ها دور و با خطراتی مواجه شود. ما می‌دانیم مشکلات زیادی در راه کسی که متقاضی این آزمون است وجود دارد. عمده متقاضیان در سنینی نیستند که بتوانند به تنهایی سفر کنند و مجبورند با خانواده مسافرت کنند و هزینه سنگینی بر خانواده تحمیل می‌شود.

معضل بزرگتر کلاهبرداری در این زمینه‌ها است. آیا مرکزی که پول گزافی گرفته است، اعتبار بین‌المللی دارد یا ندارد؟ این موضوع شاید مهمترین دغدغه ما باشد به خاطر جامعه قابل توجهی که مخاطب ما هستند.

از طرف دیگر، در آزمون شبیه‌سازی که ما برگزار می‌کنیم، زبان‌آموز می‌آید خودش را محک می‌زند بعد پول را می‌پردازد. ما این‌جا باید به فکر اقتصاد خانواده هم باشیم. به خاطر همین، هدف ما سوداگری نیست مثل بعضی موسسات که با این هدف می‌خواهند خانواده‌ها را فریب دهند.

برنامه کانون زبان برای آموزش زبان های غیرانگلیسی چیست؟

در خصوص آموزش زبان‌های غیرانگلیسی، شورای عالی آموزش و پرورش مصوبه‌ای دارد که با رایزنی‌هایی که در این دوره انجام شد و همکاری قابل توجهی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مدیرعامل محترم و وزارت آموزش و پرورش انجام داد، آموزش زبان‌های غیر انگلیسی در مدارس را به کانون زبان ایران سپردند.

این دستاورد بزرگی است که دانش‌آموزانی که علاقه‌مند هستند زبان‌هایی به جز زبان انگلیسی را یاد بگیرند بتوانند آموزش ببینند و قرار شد تا تهیه محتوای مورد نیاز توسط کانون زبان انجام گیرد.

این‌که چرا این مهم به کانون زبان ایران سپرده شد؛ اول از همه به سابقه و اعتبار معنوی که این مجموعه نزد مخاطبان و در بدنه آموزش و پرورش دارد برمی‌گردد. دوم این‌که تنها موسسه‌ای که در کشور می‌توانست این اقدام را انجام دهد کانون زبان ایران بود زیرا هیچ موسسه‌ای در کشور این حجم از مدرسان متخصص را ندارد و سوم این‌که تنها جایی که می‌توانست محتوای آموزشی مرتبط را تولید کند نیز کانون زبان است.

در همین راستا ما جلسات متعدد با سازمان پژوهش‌های آموزش و پرورش، سازمان مدارس و مراکز غیردولتی در وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان داشتیم. کارگروهی را مسئول این کار کردیم، اولین زبانی را که مبنا قرار داد زبان آلمانی بود و محتوایی که برای پایه هفتم تولید شده بود مورد ارزیابی قرار گرفت. در حال حاضر کتب پایه‌های دیگر را هم در دستور کار داریم. اما تا زمانی که این کتاب‌ها به نتیجه برسد کانون زبان آمادگی دارد در هر استان و در هر شهری به صورت پایلوت اگر مدرسه‌ای می‌خواهد که زبان‌آموزی را وارد کلاس آلمانی، فرانسوی یا هر زبان دیگری که در این مصوبه به آن اشاره شده هدایت نماید اگر مدرس حضوری داریم به آن‌جا اعزام و در غیر این صورت از ظرفیت‌های آموزش آنلاین استفاده کنیم.

کاری که ما انجام داده‌ایم توسعه بازار آموزش کانون زبان ایران است. به خاطر همین مذاکراتی را با بعضی از مراکز، بانک‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای فرهنگی و اقتصادی انجام داده‌ایم، مثل بانک مرکزی یا وزارت امور خارجه یا شهرداری تهران یا نهادهای مشابه. دلیلش هم این است که این مجموعه‌ها برای کارکنان‌شان بخش‌های رفاهی دارند. مهمترین موضوع رفاهی خانواده‌ها امروز آموزش زبان است. اعتمادی که دستگاه‌های حاکمیتی به کانون زبان دارند این توفیق را برای ما به وجود آورد که میزبان این جریان باشیم. در حال حاضر در سراسر کشور نهادهایی مانند تامین اجتماعی یا صداوسیما که گستره ملی دارند، مخاطبان خود را به سمت ما هدایت می‌کنند که البته ما نیز تسهیلاتی را برای آنها فراهم می‌کنیم. مثلا برای آن‌ها کلاس‌های ویژه و یا تخفیف در آموزش را لحاظ می‌کنیم که مورد توجه آن‌ها قرار گرفته است.

زمانی که ما کانون زبان ایران را تحویل گرفتیم، در بهار ۱۴۰۲، طبق سامانه ثبت‌نام، ۲۲۹ هزار و ۹۴۱ نفر زبان‌آموز داشتیم. امروز بعد از گذشت یک سال و اندی به مرز ۳۰۰ هزار نفر رسیده‌ایم. ۲۹۶ هزار نفر ثبت‌نام واقعی و نزدیک ۴۰۰۰ نفر، ثبت نام برون کانونی که در راستای انعقاد تفاهم نامه‌ها به صورت خارج از سامانه ثبت‌نام انجام می‌شود.

مرز ۳۰۰ هزار نفر را با همتی که عزیزان ما در کانون زبان انجام داده‌اند، گذرانده‌ایم. این مهمترین دستاورد ما است که البته مطلوب ما نیست. به خاطر این‌که جامعه مخاطب ما، جامعه چند میلیونی است و باید تلاش کنیم به آن سمت قدم برداریم. تقریبا هر سال یک میلیون و صد تا یک میلیون و دویست، سیصد هزار نفر را به فراخور شرایط کشور آموزش می‌دهیم که این عدد قابل توجهی است.

اقدام مهم دیگری که انجام داده‌ایم و باید به آن اشاره کنیم، سامان‌دهی‌هایی است که در کانون زبان اتفاق افتاده است. بعضی از منابع ما اتلاف می‌شد و از بین می‌رفت. ما در این مورد ساماندهی نیروی انسانی و تخفیف‌های مرتبط با آن را انجام دادیم. ساماندهی تفاهم‌نامه‌ها و امتیازاتی که در راستای آن‌ها اعطا می‌کردیم؛ بعضی از دستگاه‌ها تفاهم نامه‌های‌شان را با ما یک طرفه فسخ می‌کردند زیرا تاریخ آن به پایان رسیده بود اما ما همچنان بر اساس آن تفاهم‌نامه خدمات‌مان را انجام می‌دادیم که مواردی را اصلاح کردیم.

بخشی را وارد ادبیات مدیریتی کانون زبان کردیم که توجه به مفهوم سود و زیان بود. یک مجموعه آموزشی باید مراقب هزینه‌های خود هم باشد که اگر دقت نکند در این موضوع، محکوم به شکست می‌شود.

یک نکته دیگری که شاید لازم است این جا به آن توجه شود، توجه به بهره‌وری است. بهروه‌وری مستقیما در کارکردهای ما و توسعه فعالیت‌های آموزشی ما تاثیر می‌گذارد که سرجمع همه این ها باعث شد که توفیقاتی که امروز در کانون زبان می‌بینیم به همت همه عزیزانمان میسر گردد.

بنابراین نگاهی که امروز در کانون زبان ایران شاهد آن هستیم، یک پوست‌اندازی در این مجموعه است که شاید نیاز به زمان بیشتر یا توسعه بیشتری دارد یا شاید نیاز به این دارد که افراد تازه نفس، صاحب ایده و صاحب خلاقیت وارد این مجموعه شوند.

مسئله دیگری که شاید نسبت به آن غفلت شده باشد توجه به سکوهای آموزش در فضای مجازی است که ما نسبت به این موضوع حساسیت داشته‌ و داریم. در اقداماتی که دیگران از ما سوءاستفاده می‌کردند اقدامات حقوقی انجام داده‌ایم. یکی از اولویت‌های ما در سال آینده در کانون زبان این است که روی این سکوها و پلت‌فرم‌های آموزشی متمرکز شویم و انشاالله آن‌ها را هم به بهره‌برداری برسانیم.

در خصوص کانون زبان ایران ما درباره بخشی از توفیق‌های‌مان گفتیم، اما باید بدانیم که این سیستم بیش از آن‌چه امروز هست قابلیت رشد، توسعه و بالندگی دارد، همه ما نسبت به آن مسئول هستیم از جمله خود من، به عنوان یک عضو از خانواده کانون زبان ایران باید نواقص‌مان را ببینیم، بپذیریم و آن‌ها را بگوییم.

به چه دلیل باید این نواقص را بگوییم؟

به این دلیل که انباشت تجربه اتفاق بیفتد و اگر افراد دیگری وارد این مجموعه شدند، تاریخ و عقبه این سازمان را بدانند و بر اساس این نیازمندی‌ها مطالبه کنند. هم جامعه باید از ما مطالبه کند و هم مدرسان و کارکنان ما تا این سازمان ۱۰۰ ساله، ۱۰۰۰ سال بتواند استمرار داشته باشد.